جعل در لغت به معنای تقلب کردن یا برگردانیدن است. جعل یعنی ساختن سند یا مهر و یا امضاء اشخاص رسمی، تراشیدن یا قلم بردن یا سیاه کردن یا محو یا به تاخیر انداختن تاریخ اسناد نسبت به تاریخ های حقیقی و یا پیوست کردن نوشته ای به یک نوشته ی دیگر و یا استفاده از مهر دیگران بدون گرفتن اجازه از صاحب آن به قصد انجام تقلب.
این جرم که علیه امنیت عمومی جامعه شناخته شده، انواع مختلفی دارد که ما در اینجا به بررسی آن می پردازیم.
جعل سند چگونه است؟
در این رابطه، جعل کننده اقدام به ساخت یک سند یا نوشته اعم از رسمی و یا غیر رسمی می کند. مثلا اقدام به جعل وصیت نامه یا شناسنامه می کند. نکته اینجاست که در جعل سند، سند درست شده بایستی قابلیت ضرر زدن به دیگری را داشته باشد.
جعل امضاء چگونه است؟
جعل امضاء نیز به این شکل است که فرد در هنگام دست گرفتن قلم، در قسمت خاصی از حروف به قلم فشار آورد و یا این که قسمتی از حروف را با ملایمت می کشد. این امر توسط کارشناس حرفه ای تشخیص داده می شود.
محو یا سیاه کردن
منظور پاک نمودن بخش هایی با استفاده از لاک غلط گیر و یا پاک کن است. مثلا فرد مهر “باطل شد” گذرنامه را پاک نماید و یا خطی را که برای باطل کردن یک نوشته است، محو نماید.
تأخیر انداختن تاریخ سند چگونه است؟
منظور این است که فرد، بعد از تنظیم نمودن سند، تاریخ آن را عقب بیاندازد. مثلا فردی که قابلیت تعقیب چک بلا محل دیگری را از کف داده، با جلو انداختن تاریخ چک، این حق را برای خودش برمی گرداند.
الحاق
الحاق به این معناست که فرد چیزی را به سندش اضافه می نماید. مثلا با اضافه نمودن حرفی، نامش را تغییر می دهد. یا این که فرد رقمی را در مقابل چکش می گذارد و با این کار مبلغ چکش را دست کاری می کند.
قلم بردن به چه معناست؟
در قلم بردن، فرد به سند چیزی را اضافه نمی کند. بلکه با قلم روی قسمت هایی از سند را خط می کشد و یا آن ها را ناخوانا می کند تا کسی نتواند بخواند.
استفاده از مهر دیگری بدون گرفتن اجازه از صاحب آن
در اینجا فرد مهر فرد دیگری را اعم از حقوقی و یا حقیقی برای جعل کردن استفاده می کند. گفتنی است تغییر در حالتی جعل به حساب می آید که به روی نوشته اصیل یا سند واقع بشود. نه به روی مدرک غیر معتبر.
عواقب جعل
جعل کردن باعث می شود استحکام روابط اقتصادی متزلزل بشود. به این صورت که با جعل، اعتماد صاحبان سرمایه و صاحبان صنایع مختل می شود و به دنبالش مشکلات اقتصادی زیادی به وجود می آید. استحکام روابط اقتصادی به این شرط است که افراد بتوانند به اصالت نوشته ها و اسناد اطمینان داشته باشند.
به علاوه در خیلی از مواقع، جعل در راستای ارتکاب جرم کلاهبرداری انجام می شود.